۵۰ سال پیش مردی در خیابانهای منهتن راه میرفت و جسمی در کنار گوشش قرار داده بود و با آن صحبت میکرد. آن مرد، مارتین کوپر بود و جسم در دستش یک تلفن همراه! مرد خوشحال و سرمست بود چرا که توانسته بود اولین تماس تلفنی را با گوشی همراه خود برقرار کند.
از سال ۱۹۷۳ تا کنون نیم قرن گذشته و پیشرفت در تلفن همراه و وسایل ارتباطی به حدی زیاد بوده که مارتین کوپر حتی نمیتوانست چنین روزهایی را تصور کند. پیشرفتهای فناوری که به تمامی انسانها اجازه داده تلفن همراه داشته باشند و هر روز از صبح تا شب بخشی از تکنولوژی را با خود حمل کنند و هر لحظه که بخواهند با هر نقطه از کره خاکی ارتباط برقرار کنند.
مارتین کوپر در موتورولا کار میکرد و همان زمان شرکت او و بقیه رقبا در صنعت تلفن تلاش برای ایجاد یک سیستم تلفنی متصل به خودرو را در دست بررسی داشتند که به کاربران امکان برقراری تماس با فناوری سلولی را میداد. با این حال سیستم AT&T در ابتدا دو محدودیت بزرگ داشت. اول این که اتصالات همزمان بسیار محدود بود و دوم اینکه قیمت آن بسیار بالا بود.
کوپر که امروزه به عنوان پدر تلفن همراه یا تلفن همراه شناخته میشود، به این ایده راضی نبود. او فکر میکرد که سیستمی که کاربران را مجبور میکند برای برقراری تماس در ماشین خود بمانند، جایگزین واقعی برای تلفن نیست. به همین دلیل پروژه شخصی خود را دنبال کرد. کوپر نمونه اولیه خود را در سال 1973 تنها در 90 روز توسعه داد.
برای این رونمایی کوپر مطبوعات را خبر کرد و بهتر دید به جای تماس گرفتن از اتاق کنفرانس به خیابان برود و زمانی که در حال راه رفتن است، تماس برقرار کند. او تصمیم گرفت که اولین کسی که با او تماس بگیرد دکتر جو ئل انگل مدیر برنامه سلولی AT&T باشد. انگل رقیب او و شرکتش موتورولا نیز بود. به گفته کوپر تماس به این شکل بوده است: من گفتم: «سلام جوئل، مارتی کوپر هستم.» او در جواب میگوید: «سلام مارتی» و بعد از آن به انگل گفتم: «من از یک تلفن همراه با شما تماس میگیرم، اما یک تلفن همراه واقعی، یک تلفن شخصی، تلفن همراه دستی و قابل حمل.» آن طرف خط سکوت حاکم بود.
اولین تماس با تلفن همراه یک لحظه تاریخی بزرگ بود. کوپر درباره آن زمان گفته که بزرگترین چیزی که او و تیمش قبل از اعلان عمومی از آن میترسیدند این بود که آیا تلفن روشن میشود که خوشبختانه کار کرد. کوپر و تیمش آزمایشاتی را در آزمایشگاه های موتورولا انجام داده بودند. در آن زمان، آنها فقط دو نمونه اولیه داشتند که هر دوی آنها نزدیک به 10 اینچ (25 سانتی متر) قد و کمی بیشتر از دو پوند (نزدیک به یک کیلوگرم) وزن داشتند.
اگرچه تماس در سال 1973 انجام شد، اما اولین مدل تلفن همراه تجاری تا سال 1983 به فروش نرسید. اولین گوشی تلفن همراه که به فروش رسید به یک آجر بزرگ شبیه بود. گوشی گرانی که هزینه آن در زمان عرضه 4000 دلار بود که امروز هم حتی این پول زیادی برای خرید یک گوشی همراه است. شارژ باتری آن 10 ساعت طول میکشید. با این حال در آن زمان همین تلفن همراه دنیای ارتباطات از راه دور را متحول کرد و با حضور در فیلم هایی مانند وال استریت (1987) توجه بینالمللی را به خود جلب کرد، جایی که مایکل داگلاس از آن برای برقراری تماس از هر نقطه استفاده میکرد.
کوپر درباره شکل گیری ایدهاش برای تولید یک تلفن همراه گفته بود یکی از دلایلی که او تصمیم گرفت تلفن همراه تولید کند این واقعیت بود که وابسته بودن یک تلفن به سیم یا ماشین، یک تلفن همراه واقعی را نمیسازد. کوپر در مصاحبهای با بلومبرگ در سال 2015 گفته بود که سیم متصل به تلفنها مانند بند ناف انسان بود که باید یک جایی قطع میشد. مردم متحرک هستند و حرکت را دوست دارند و نباید محدود شوند. با این حال به مدت صد سال به ما گفته میشد که تنها راه ارتباط از طریق یک جفت سیم است، سیمهایی که شما را به میزتان وصل میکند و آزادی را محدود میکند. ماهیت ارتباطی تلفن همراه و قابل حمل بودن آن به معنای آزادی است.
حالا زندگی امروز ما با این قابلیت حمل تلفنهای همراه شکل گرفته است. تلفنهای همراه در دو دهه گذشته با سرعتی باورنکردنی در حال تکامل و پیشرفت بودهاند و دیگر محدود به برقراری تماس تلفنی یا ارسال پیامک نیستند بلکه قابلیتهای بسیاری را دارا هستند. تماس تلفنی به راحتی انجام میشود و پیامهای ضروری به سرعت فرستاده و دریافت میشوند. رسانههای اجتماعی و تماسهای ویدیویی پا به عرصه گذاشتهاند و دیگر کمتر کسی پیدا میشود که گوشی تلفن همراه نداشته باشد.
کوپر در جریان کنگره جهانی موبایل در سال 2023 به CNBC گفته بود: «فناوری 50 سال پیش ابتدایی بود، اینترنت وجود نداشت، مدارهای مجتمع در مقیاس بزرگ وجود نداشت، دوربینهای دیجیتال در کار نبود. این ایده که روزی تلفن شما تبدیل به یک دوربین و یک دایره المعارف خواهد شد هرگز به ذهن ما خطور نکرده بود.»
حتی خود کوپر از پیشرفتهای فناوری تلفنهای همراه شگفتزده است. با این وجود معتقد است که گوشیهای هوشمند هنوز باید تکامل پیدا کنند تا به بهترین نسخه خود برسند. او بر این باور است که گوشیهای هوشمند کارهای زیادی انجام میدهند اما هنوز هم بخشی از کارهایی که باید را انجام نمیدهند. در واقع، کوپر معتقد است که گوشیهای هوشمند آینده میتوانند نقش گوش را برای ما بازی کنند!
نیم قرن پیش کوپر اولین تماس را با تلفن همراه انجام داد. امروزه دستگاههایی داریم که هم چنان به آنها تلفن همراه میگوییم اما در واقع میزان کارایی آنها، قدرت پردازش، دسترسی فوری به اینترنت، رم و فضای ذخیرهسازی بسیار بالا، آنها را به رایانههای معمولی چند سال پیش نزدیکتر کرده است. امروزه تصور این که یک روز را بدون تلفن همراه بگذرانید سخت است. بسیاری از کارها با وجود تلفنهای همراه به آسانی انجام میشود و باید گفت که هیچ یک از اینها بدون رویاپردازانی مانند کوپر و دیگران که اولین گامهای بزرگ را برای تغییر برداشتند، امکانپذیر نبود.